Cách nhận biết Ruby thật: Kỹ thuật kiểm tra dành cho người mới bắt đầu và chuyên gia

Những viên đá quý nhiều màu sắc đã mê hoặc những người yêu trang sức suốt hàng thế kỷ. Những viên đá như ruby đã trở thành biểu tượng của sự sang trọng nhờ độ hiếm, độ bền và vẻ đẹp của chúng. Nhưng ở đâu có những viên đá quý thật sự, ở đó không thể thiếu các loại giả mạo. Có những viên ruby tổng hợp, vậy hãy cùng tìm hiểu cách nhận biết một viên ruby thật.

Ruby thật được săn đón vì sắc đỏ rực rỡ của nó. Dù có nhiều loại đá quý đỏ khác, nhưng không có loại đá tự nhiên nào có sắc đỏ thẫm đặc trưng như ruby. Những viên đá này thuộc nhóm khoáng corundum. Chính sự có mặt của nguyên tố crom trong khoáng chất khiến ruby có sắc hồng đỏ. Những ai hiểu về khoáng corundum sẽ biết rằng đây là một loại vật liệu cực kỳ cứng. Ruby thật sẽ bền trong hàng thập kỷ và đạt độ bóng cao khi mài cắt. Đây là loại đá cứng chỉ đứng sau kim cương, nên bạn có thể chắc chắn rằng nó sẽ lấp lánh nhiều và bền lâu.

May mắn là có những kỹ thuật giúp xác minh tính xác thực của ruby. Vậy hãy cùng tìm hiểu cách nhận biết ruby thật.

Điều gì khiến ruby trở nên đặc biệt?

Qua suốt lịch sử lâu dài, với những người có khả năng sở hữu ruby thật, nó đã mang theo những ý nghĩa từ các nhà sưu tầm thời xưa. Những người yêu ruby cổ đại gán cho viên đá này sức mạnh và cảm xúc mãnh liệt. Các nền văn hóa cổ thu thập loại đá này đã xem nó như biểu tượng của sức mạnh và sự sống. Điều đó dễ hiểu vì sắc đỏ rực gợi nhớ đến máu — khiến họ tin rằng ruby mạnh mẽ như dòng máu chảy trong huyết quản.

Khi ruby thật được phát hiện lần đầu, chúng đến từ Mogok, Miến Điện (nay là Myanmar). Ngày nay, chúng được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Nhưng trong thời gian đầu, việc tìm được những viên đá quý hiếm này là rất khó khăn.

Đặc điểm nhận biết ruby thật

Những viên ruby hiếm nhất vẫn đến từ Myanmar. Nhưng sự tồn tại của những loại đá đỏ khác khiến người khai thác băn khoăn cách nhận biết ruby thật. Trong số đó, màu được ưa chuộng nhất là “Pigeon Blood” (Huyết bồ câu) — sắc đỏ thẫm bão hòa mạnh, thường kèm ánh tím nhẹ. Màu sắc này là đỉnh cao của sự sưu tầm, nhưng rất khó tìm.

Ruby khai thác tự nhiên có thể khác nhau về sắc đỏ: nhạt hơn hoặc đậm hơn, đôi khi kèm theo các sắc phụ nhẹ như đỏ cam, xanh lam hoặc ánh tím. Đây là một phần của hành trình tìm hiểu ruby thật.

Thang Mohs là công cụ tin cậy để xác định độ cứng tương đối của khoáng chất. Kim cương đạt mức 10 — cứng nhất trong tự nhiên. Đứng ngay sau đó, mức 9 thuộc về ruby và sapphire (cùng thuộc họ corundum).

Một trong những phương pháp mà nhà giám định đá quý sử dụng để xác định ruby thật là kiểm tra bao thể bên trong. Ngày nay, nhờ tiến bộ nghiên cứu, các chuyên gia còn có thể xác định nguồn gốc của ruby — yếu tố ảnh hưởng lớn đến giá trị. Ruby Myanmar thường có giá cao nhất.

Một số đặc điểm bao thể phổ biến của ruby thật gồm: sợi mịn như tơ, tinh thể, vết kim mảnh, các vết nứt hoặc dạng “lông vũ” trong cấu trúc, hốc nhỏ và bao thể “vân tay” — dạng đường cong giống dấu vân tay con người.

Các phương pháp kiểm tra ruby thật

Bước đầu tiên là quan sát bằng mắt: kiểm tra màu sắc, độ cứng (bằng thiết bị Mohs), và bao thể đặc trưng. Một số bao thể của ruby thật có thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng thường cần kính lúp 10X để quan sát rõ.

Chuyên gia có thể phân biệt bao thể tự nhiên và bao thể của ruby nhân tạo. Ruby tổng hợp thường có bọt khí bên trong (do quá trình hình thành trong phòng thí nghiệm) và vết phân vùng màu — các dải màu nhạt xen kẽ với màu đậm. Trong khi phân vùng tự nhiên có đường thẳng, loại nhân tạo thường có dải cong.

Việc chiếu tia UV là bình thường — đa số ruby sẽ có huỳnh quang. Tuy nhiên, ruby tổng hợp cũng có thể có huỳnh quang, nên đây chỉ là dấu hiệu nhận biết ruby, nhưng không đảm bảo nó là tự nhiên.

Kiểm tra bằng cách cào xước (scratch test) có thể gây hại, nên cần cẩn trọng. Nếu là ruby thô, việc thử sẽ dễ hơn vì sau này còn phải mài cắt thành phẩm. Khi thử trên ruby đã mài, nên chọn mặt dưới (pavilion) hoặc gần vành (girdle) — những nơi thường bị che khuất khi gắn đá.

Ruby đạt độ cứng 9, nên khi thử bằng đá mềm hơn sẽ không bị xước. Nếu thử bằng một viên ruby hoặc sapphire khác, sẽ để lại vết rất nhỏ (vì cùng thuộc họ corundum). Thử bằng kim cương chắc chắn để lại vết xước vì kim cương cứng hơn.

Với ruby giá trị cao, tốt nhất nên gửi đến phòng giám định uy tín như GIA để kiểm tra. Kết quả sẽ bao gồm chứng thư xác nhận, thậm chí nguồn gốc, giúp định giá chính xác.

Khác biệt giữa ruby tự nhiên, ruby tổng hợp và ruby xử lý

* Ruby tự nhiên: khai thác từ lòng đất.

* Ruby tổng hợp: tạo trong phòng thí nghiệm, mô phỏng ruby tự nhiên nhưng hoàn toàn nhân tạo.

* Ruby xử lý: ruby tự nhiên đã qua xử lý để cải thiện màu và độ trong.

Giám định chuyên nghiệp

Bạn sẽ không bao giờ hối hận khi nhờ chuyên gia giám định ruby. Nhà giám định, chuyên viên thẩm định hoặc phòng thí nghiệm đá quý sẽ giúp bạn yên tâm và biết cách bảo hiểm hoặc định giá chính xác viên đá.

Kết luận

Ruby là một trong những loại đá quý màu được khao khát nhất. Trước đây, chúng chỉ được khai thác ở Myanmar, và vẫn được coi trọng nhất. Ngày nay, ruby được khai thác ở nhiều nơi, giúp người tiêu dùng dễ tiếp cận hơn. Nhưng với sự phổ biến của ruby nhân tạo, việc giám định chuyên nghiệp là cần thiết để xác thực và định giá ruby tự nhiên. Nếu yêu thích ruby, bạn nên có chứng nhận đánh giá để bảo đảm giá trị và tính xác thực của nó.

Nếu bạn có nhu cầu cần tư vấn mua kim cương, hãy liên hệ với chúng tôi tại đây.

Chúng tôi có dịch vụ cầm cố trang sức, kim cương, đá quý. Tham khảo tại đây.

Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết.