Thang độ Mohs là gì? Độ cứng của đá quý so với độ bền

Với độ cứng từ 5.5 đến 6.5 trên thang độ Mohs, opal không phải là lựa chọn tuyệt vời cho trang sức đeo hàng ngày.

Tại sao bạn nên quan tâm đến thang độ Mohs? Mọi người thường hỏi tôi về độ cứng của các loại đá quý. Họ biết rằng có một số loại đá cứng hơn những loại khác, nhưng không biết cách xác định xem đá thạch anh tím hay kim cương cứng hơn ngoài việc… dẫm lên chúng (không nên làm thế).

Ngành công nghiệp trang sức sử dụng thang đo Mohs để giúp bạn chọn loại đá quý phù hợp với lối sống của mình. Bạn xứng đáng biết được những điều mà thang đo này có thể và không thể nói cho bạn.

Tất cả về thang độ cứng Mohs

Thang độ cứng Mohs của đá quý

Vào năm 1812, một nhà địa chất người Đức tên là Friedrich Mohs (không ngạc nhiên lắm, phải không?) đã tạo ra thang độ cứng “khả năng trầy xước”. Đá càng khó bị trầy xước thì xếp hạng của nó càng cao.

Thang độ Mohs đo độ cứng của đá quý so với độ bền. Kim cương đứng đầu với mức #10. Bột talc nằm ở dưới cùng với mức #1. Chỉ có một viên kim cương khác mới có thể trầy xước kim cương. Gần như mọi thứ đều có thể trầy xước talc. Đá topaz #8 có thể trầy xước thạch anh #7, nhưng ngược lại thì không.

Nói chung, độ cứng theo thang độ Mohs là khả năng chống trầy xước. Chỉ vậy thôi, không có gì khác.

Thang Mohs là thang đo thứ tự và điều đó có nghĩa là gì

Chú ý sự chênh lệch về độ cứng giữa đá sapphire và kim cương.

Thang Mohs là thang đo thứ tự. Thứ tự có nghĩa là xếp theo thứ tự xuất hiện. Nó không có nghĩa là khoảng cách giữa mỗi cấp độ là giống nhau. Điều này có nghĩa là các loại đá được xếp theo thứ tự độ cứng của chúng. Tuy nhiên, sự chênh lệch giữa các mức độ có thể rất khác nhau. Ví dụ, kim cương #10 cứng hơn bốn lần so với corundum #9 (hồng ngọc và lam ngọc), nhưng corundum chỉ cứng hơn gấp hai lần so với topaz #8.

Nhiều người khi nhìn vào thang độ Mohs không nhận ra rằng có sự chênh lệch không đồng đều về độ cứng giữa các loại đá. Đúng vậy, không có gì tuyến tính ở đây cả.

Chỉ đơn giản là một loại đá cứng hơn loại xếp hạng dưới, dù chỉ cứng hơn một chút. Hai loại đá quý cách nhau một điểm trên thang độ này có thể chỉ khác nhau một chút, hoặc rất nhiều. Không có sự “đều đặn” trong sự khác biệt giữa các mức điểm cho bất kỳ loại đá quý nào trên thang độ này.

Độ bền của đá quý và độ cứng của đá quý có giống nhau không?

Đá tsavorite sau khi đeo hàng ngày bị mờ và trầy xước, nhưng không bị vỡ.

Không hề! Chỉ vì một viên đá được xếp hạng cao hơn trên thang Mohs không có nghĩa là nó cứng cáp hoặc bền hơn loại đá quý khác.

Một ví dụ là đá tsavorite. Đây là một loại đá mềm hơn với độ cứng từ 6.5 – 7 trên thang Mohs và dễ bị trầy xước, nhưng lại rất bền. Bạn có thể làm hư hại viên đá này, nó sẽ bị trầy xước nhưng sẽ không vỡ.

Đá tanzanite tuyệt đẹp khiến tôi bỏ qua mọi khiếm khuyết của nó.

Rồi có tanzanite, cũng nằm ở khoảng 6.5 – 7 trên thang Mohs. Nhưng tanzanite khác rất nhiều so với tsavorite dù chúng có cùng độ cứng. Tanzanite không bền như tsavorite. Tôi đã vô tình làm rơi một viên tanzanite hình oval xuống bàn gỗ từ độ cao hai feet cách đây 15 năm và nó bị mẻ một cách thảm hại.

Tôi phải cắt lại thành hình quả lê. Ugh. Nhưng tanzanite là một viên đá quý tuyệt đẹp, vì vậy tôi chấp nhận mọi lỗi của nó! (Cleavage – sự phân cắt sẽ được giải thích ở phần tiếp theo.)

“Khi xét đến độ bền và sự cứng cáp của đá quý, chúng ta phải xem xét cấu trúc tinh thể của viên đá. Điều này có nghĩa là cách các nguyên tử sắp xếp và cách chúng liên kết với nhau mạnh mẽ như thế nào.”

Sự phân cắt trong đá quý và tại sao nó quan trọng

Nguyên tử thường sắp xếp dọc theo một mặt phẳng. Chúng ta gọi chúng là “mặt phân cắt,” và đá quý có xu hướng vỡ hoặc “phân cắt” dọc theo những mặt phẳng bên trong này. Một số loại đá vỡ dễ hơn so với loại khác tùy thuộc vào cấu trúc tinh thể của chúng.

Dù đầu búa thép chỉ có độ cứng 5.5 trên thang Mohs, nhưng nó có thể làm vỡ một viên kim cương #10. Thép không thể làm trầy xước kim cương, nhưng có thể làm nứt nó dọc theo các mặt phân cắt.

Điều thú vị là ngọc jadeite và nephrite cứng cáp hơn kim cương, vì vậy chúng có thể được chạm khắc thành các tác phẩm điêu khắc tinh xảo. Ngọc jade đã được sử dụng từ 5.000 năm trước để làm công cụ. Jade, với độ cứng 6-6.5 trên thang Mohs, không cứng bằng kim cương, nhưng bền hơn.

Sử dụng thang Mohs để chọn đá quý cho nhẫn

Độ cứng và độ bền là yếu tố quan trọng trong trang sức, đặc biệt là nhẫn. Thang độ Mohs sẽ cho bạn biết độ cứng, nhưng không phải độ bền của viên đá. Tuy nhiên, đây là công cụ mà chúng ta có, nên chúng ta sử dụng nó.

Vì nhẫn thường tiếp xúc với bề mặt cứng—mặt bàn đá granite, tay nắm cửa kim loại, nhẫn khác—đá quý có độ cứng thấp trên thang Mohs sẽ dễ bị trầy xước và trở nên mờ theo thời gian. Các loại đá quý mềm bao gồm: opal, garnet và emerald.

Ngược lại, các loại đá cứng hơn như kim cương, hồng ngọc và lam ngọc sẽ giữ được độ sáng bóng lâu hơn và ít bị hư hại khi tiếp xúc với bề mặt cứng.

Chúng ta biết gì về độ bền của đá quý?

Sự phân cắt của đá quý ảnh hưởng đến khả năng chịu va đập của nó. Thông tin này được liệt kê trong nhiều tài liệu kỹ thuật về đá quý. Nếu bạn tò mò về việc chọn một viên đá quý cho nhẫn đeo hàng ngày, cách dễ nhất là nói chuyện với một chuyên gia về đá quý. Nhiều thợ kim hoàn có thể tư vấn về độ bền của viên đá quý bạn đang cân nhắc.

Nếu bạn đang xem xét các loại đá quý khác nhau cho nhẫn cưới của mình, bạn có thể muốn đọc về những loại đá không nên dùng cho nhẫn cưới.

Nếu bạn có nhu cầu cần tư vấn mua kim cương, hãy liên hệ với chúng tôi tại đây.

Chúng tôi có dịch vụ cầm cố trang sức, kim cương, đá quý. Tham khảo tại đây.

Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết.